இன்றைக்கு சென்னைப் பல்கலைக் கழகம் எதிர்புறமுள்ள உழைப்பாளர் சிலையிலிருந்து, கலங்கரை விளக்கம் வரை நடைப் பயிற்சிக்கு வரும்பொழுது மதிப்பிற்குரிய ஜி.ஆர்.தாமோதரன் அவர்களுடைய நினைவு வந்தது.
அவரோடு இதே சாலையில், 1978ல் சென்னைப் பல்கலைக்கழகத் துணை வேந்தராக இருந்தபொழுது ,மாலை நேரங்களில் அவரோடு நடைபயிற்சி செய்த நிகழ்வுகள் மனதில் காட்சிகளாக எழுந்தன.
கோவை என்றால் நமக்கு மனதில் படுவது, தொழிற்சாலைகளும், ஜி.டி.நாயுடு, பொள்ளாச்சி மகாலிங்கம், பி.எஸ்.ஜி கல்லூரி, அரசினர் கலைக்கல்லூரி போன்ற கல்லூரிகளும், டாக்டர். ஜி.ஆர். தாமோதரனும் அவருடைய கலைக்கதிரும் தான். 1960லிருந்து கிட்டத்தட்ட 1980வரை இந்த ஆளுமைகளெல்லாம் கோவைக்குச் சிறப்பு சேர்த்தவர்கள்.
கல்வியாளர்.டாக்டர். ஜி.ஆர்.டி 1952லிருந்து 1957வரை பொள்ளாச்சி தொகுதியிலிருந்து தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட நாடாளுமன்ற மக்களவை உறுப்பினர். 1958லிருந்து 1970வரை தமிழ்நாடு சட்ட மேலைவை உறுப்பினர். திரும்பவும் 1974லிருந்து 78வரை மேலவைக்குத் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டார். சென்னைப் பல்கலைக் கழகத்தின் ஆற்றல் மிக்க துணைவேந்தராக 1978லிருந்து 1981வரை பதவியில் இருந்தார்.
பல பல்கலைக்கழகங்களுக்கு சிண்டிகேட் உறுப்பினராகவும் விளங்கினார். 1943ல் துவங்கப்பட்ட பி.எஸ்.ஜி தொழில்நுட்பக் கல்லூரியினை நிறுவி, அதன் துவக்ககாலம் முதல் 1986வரை முதல்வராக இருந்தார்.
இப்படியான சிறந்த கல்வியாளரும், நூலாசிரியருமான ஜி.ஆர்.டி பற்றி அவருடைய கல்லூரியில் பயிலும் மாணவரே சரியாக, விபரமாக தெரிந்திருக்கவில்லை என்பது வேதனைப்படுத்தியது.
கோவையில், திவான் பகதூர் பி.எஸ்.ஜி ரெங்கசாமி நாயுடு, கிருஷ்ணம்மாள் தம்பதியருக்கு, 1914ல் பிப்ரவரி 20ம் தேதி இவர் பிறந்தார். கோவை பீளமேட்டில் உள்ள சாதாரண ஆரம்பப் பள்ளியில் படித்து, சர்வஜனா உயர்நிலைப்பள்ளியில் இறுதியாண்டு பள்ளிப்படிப்பை முடித்து , கோவை அரசுக்கல்லூரியில் இண்டர்மீடியட் கணிதத்தைப் பாடமாகப் முடித்து, இங்கிலாந்து சென்று கிங்க்ஸ் கல்லூரியில் எலக்ட்ரிக்கல் மெக்கானிக்கல் பொறியியல் பட்டமும் பெற்றார்.
அவரின் சிறப்புகளில் ஒன்றான, “கலைக்கதிர்” இதழை 1948ல் துவங்கினார். இதழின் வடிவமைப்பு அந்தகாலத்தில் வெளிவந்த “பேசும்படம்” சினிமா இதழைவிட சற்றுப் பெரிதாக இருக்கும். இன்னும் சொல்லப்போனால் “கதைசொல்லி” இதழ் போன்ற அளவில் இருக்கும். அப்போதே கலைக்கதிர் இதழுக்குச் சந்தா செலுத்தி எங்கள் தந்தையார் அஞ்சல் மூலம் எங்கள் கிராமத்து வீட்டிற்கு வரவழைப்பார்.
வண்ணமயமான அறிவியல் சம்பந்தப்பட்ட அட்டைப்படம். அருமையான தமிழில் பௌதீகம், ரசாயனம், கணிதம், தாவரவியல், உயிரியல், மண்ணியல், வானியல் மற்றும் விஞ்ஞானம் குறித்த கட்டுரைகளை மிகத் தெளிவாகத் தமிழில் அச்சிட்டு அன்றைய நிலவரத்தோடு கலைகதிர் இதழ் வெளியாகும்.
முதன்தலாக, இந்த இதழுக்காக அப்போதே கணிப்பொறியில் போட்டோ செட்டிங்குகள் செய்து அச்சடிக்கும் கருவியை, தமிழகத்தில் மட்டுமல்ல இந்தியாவிலே ஒரு இதழுக்குச் செய்தது ஜி.ஆர்.டி தான்.
எப்படி, ஊ.வே.சா-வை தமிழ்த்தாத்தா என்று சொல்கின்றோமோ, அதுபோல அறிவியல் தமிழுக்குத் தந்தையாக “ஜி.ஆர்.டி” விளங்கினார்.
இவருடைய வழிகாட்டுதலில் தான், பெ.நா.அப்புசாமி போன்ற அறிஞர்கள் தமிழில் அறிவியல் கட்டுரைகளை எழுதத் தொடங்கினர்.
மிகவும் குறைந்த விலையில் தமிழில் அறிவியல் மக்களுக்குச் செல்லவேண்டும் என்ற எண்ணத்தில் ஜி.ஆர்.டி தன்னுடைய முழு கவனத்தின் கீழ் கொண்டு வந்தார். பிறகாலத்தில் இதன் முதன்மை ஆசிரியராக, முனைவர்.தா.பத்மனாபன், டாக்டர்.வி.ஆர்.அறிவழகன் ஆகியோர் பொறுப்பேற்றனர். கலைக்கதிர், ஜி.ஆர்.டி அறக்கட்டளை மூலம் வெளியிட்டப்பட்டது.
கலைக்கதிர் இதழ் மட்டுமல்லாமல் பல ஆங்கில அறிவியல் நூல்களைத் தமிழாக்கம் செய்தும் கலைக்கதிர் பதிப்பகம் வெளியிட்டது. முதன் முதலாக, “தமிழ் அறிவியல் கலைச்சொல் அகராதியினை” கலைக்கதிர் பதிப்பகம் தான் வெளியிட்டது.
இன்றுவரை கோவை அவிநாசி சாலையில், கலைக்கதிர் அச்சகம், நவ இந்தியா, லெட்சுமி மில்ஸ் என்று பேரூந்து நிறுத்தங்களை நடத்துனர்கள் பயணிகளிடம் சப்தமிட்டுச் சொல்வதுண்டு.
ஜி.ஆர்.தாமோதரன் அவர்கள் தமிழில் “எலக்ட்ரான்” என்ற நூலினையும் மேலே சொன்ன “தமிழ் அறிவியல் கலைச்சொல் அகராதியையும்” எழுதினார். அதுமட்டுமில்லாமல் ஆங்கிலத்தில் ஆசிரியர்களுக்கும் மாணவர்களுக்கும் பயன்படும் வகையில் “Listen to a Leader in Education" போன்ற பல நூல்களை எழுதியுள்ளார்.
பீளமேடு அவிநாசி சாலையில் அமைந்துள்ள பி.எஸ்.ஜி தொழில்நுட்பக் கல்லூரியில் காலை கல்லூரி துவங்கும் போது, பொறியியல் மாணவர்கள் வருவதற்கு முன்னாலே ஜி.ஆர்.தாமோதரன் அவர்கள் கல்லூரிக்கு வந்து, வகுப்புகள் துவங்கும் வரை கல்லூரி முகப்பு வாயிலில் கைகளைக் மார்புக்குக் குறுக்கே கட்டிக் கொண்டு நின்று கொண்டிருப்பார். அவர் உடுத்தும் ஆடையும், அவர் அணியும் பூட்ஸ் காலணியும் கம்பீரத் தோற்றத்தைத்தை அவருக்குக் கொடுக்கும்.
கருப்பு வண்ணத்தில் பாலீஷ் செய்யப்பட்ட அவரது பூட்ஸில் வெயில் பட்டு பளிச்சென்று மின்னும். பொறியியல் படிக்கும் மாணவர்களும் அவரைப் பார்த்ததும் மரியாதை கலந்த வணக்கத்தை தலைதாழ்ந்து தெரிவித்துவிட்டு வகுப்புக்குச் செல்லும் காட்சியை ஒருசில நாட்களில் காணும் வாய்ப்பு எனக்குக் கிடைத்ததுண்டு.
மாணவர்கள் நலனில் அக்கரை கொள்வதோடு, திடீரென்று விடுதியில் உணவு ஆரோக்கியமானதாகவும், சுவையாகவும் உள்ளதா என்றும், தங்கும் அறைகள் சுத்தமாகப் பராமரிக்கப்படுகிறதா என்றும் அவர் ஆய்வுகளும் செய்வதுண்டு.
பி.எஸ்.ஜி தொழில்நுட்பக் கல்லூரியின் விடுதி பல பிளாக்குகளாக வட்ட வடிவில் வித்யாசமான, ஜி.ஆர்.டி அவர்களின் மேற்பார்வையில் கட்டப்பட்டது என்பதை இங்கே குறிப்பிடவேண்டிய முக்கியமான விடயமாகும். அந்த விடுதியில் பல முறை 1960-70காலகட்டங்களில் தங்கியுள்ளேன். சுவையான உணவு, ஆரோக்கியமான சுற்றுச் சூழல் அமைந்த வளாகம் அது.
ஜி.ஆர்.தாமோதரன் அவர்கள், பி.எஸ்.ஜி கல்வி நிறுவனங்களைக் கோவையில் நிறுவியவர். தெற்கு மண்டல பொறியியல் கல்விகளைச் சீராயும் ஏ.ஐ.சி.டி.இ குழுவின் தலைவர். இந்திய அரசின் மேல்மட்ட தொழில்நுட்பக் கல்விக்குழுவின் தலைவர். சென்னைப் பல்கலைக் கழகத்தின் துணைவேந்தர். சென்னை பல்கலைக்கழகத்தின் சிண்டிகேட்டில் 33 ஆண்டுகால உறுப்பினர்.
பொள்ளாச்சி தொகுதியிலிருந்து நாடாளுமன்ற உறுப்பினராகத் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டவர். ஆசிரியர் தொகுதியிலிருந்து தமிழ்நாடு சட்ட மேலவைக்கு எம்.எல்.சியாக 1958லிருந்து 1978வரை பணியாற்றினார். இதில் இடைக்காலத்தில் 1970லிருந்து 74ம் ஆண்டு வரை மட்டும் இடம்பெறவில்லை. தமிழ்நாடு மேலவையின் நீண்டகால உறுப்பினரும் ஆவார்.
இவருக்கு நெருங்கிய நண்பர்களாக தந்தை பெரியார், பெருந்தலைவர்.காமராஜர், பேரறிஞர் அண்ணா, அவிநாசிலிங்க செட்டியார், சி.சுப்பிரமணியம், ஆர்.வெங்கட்ராமன், டாக்டர். வி.கே.ஆர்.வி.ராவ், பேராசிரியர். என்.ஜி.ரங்கா, டி.டி. கிருஷ்ணமாச்சாரி. டாக்டர். திரிகுணசிங் ஆகியோர் இருந்தனர்.
இவர்களில் சிலர் மத்திய அமைச்சர்களாகவும், பண்டிதர் நேருவுக்கும், இந்திரா காந்திக்கும் நெருங்கின சகாக்களாக இருந்தார்கள் என்பது குறிப்பிடத் தக்கது.
1986ல் தலைவர் கலைஞர் தலைமையில் நடைபெற்ற என்னுடைய மணவிழாவுக்கு, ஜி.ஆர். தாமோதரன் அவர்களும் கலந்துகொள்வதாக இருந்தது. ஆனால் அச்சமயம் நோய் வாய்ப்பட்டு தன்னுடைய இறுதி நாட்களைச் சந்தித்து மறைந்தார்.
அறிவியலையும், தமிழையும் தன் இரு கண்களாக நேசித்தவர் ஜி.ஆர்.டி. கல்வியை அனைவரும் பெற வேண்டும் என்ற நோக்கத்தோடு கடமையாற்றிய உத்தம சீலரும், உண்மையான கல்வித்தந்தையும் இவர் தான். இவருடைய நூற்றாண்டு விழா கடந்த 2014ம் ஆண்டு (1914-2014) கோவையில் கொண்டாடப்பட்டது.
கல்வி வணிகமயமாகிவிட்ட இன்றைய காலத்தில், இத்தனைப் பன்முகத் தன்மையும் சிறப்புகளும் நிரம்பிய , கல்விக்கும், அறிவியல் மேம்பாட்டிற்கும் உழைத்த ஜி.ஆர்.டி போன்ற உத்தமர்கள் யாரும் நம்மிடையே இல்லை என்பது சோர்வான செய்தியாகும்.
ஆர்த்திடும் யந்திரக் கூட்டங்களே!
உங்கள் ஆதி அந்தம் சொல்லவோ?
நீங்கள் ஊர்த்தொழிலாளர் உழைத்த உழைப்பில்
உதித்தது மெய் அல்லவோ?”
என்ற புரட்சிக்கவிஞர் பாரதிதாசன் அவர்களின் பாடலும்...
*******
“ஆண்டவன் உலகத்தின் முதலாளி
அவனுக்கு நான் ஒரு தொழிலாளி
அன்னை உலகின் மடியின் மேலே
அனைவரும் எனது கூட்டாளி
இருப்பதை கொண்டு சிறப்புடன் வாழும்
இலக்கணம் படித்தவன் தொழிலாளி
உருகு போன்ற தான் கருத்தை நம்பி
ஓங்கி நிற்பவன் தொழிலாளி”
*******
“நாளை உலகை ஆள வேண்டும் உழைக்கும் கரங்களே - இந்த
நாடு முழுதும் மலர வேண்டும் புரட்சி மலர்களே...”
******* போன்ற பாடல்களை இன்றைக்கும் கேட்கும் போது உழைக்கும்
தொழிலாளிக்கு வாழ்த்துகள் சொல்லி ஒரு சல்யூட் அடிக்க ஆசைப்படுவோம்.
நாட்டின் மூலதனத்தை விட தொழிலாளியின் சக்தியே வீரியமானது. அதனை நன்றியோடு எண்ணிப் பார்க்க வேண்டும். வேர்வை நிலத்தில் பட உழைக்கும் தொழிலாளி இல்லையென்றால் உலகில்
எந்தப் பராக்கிரமங்களும் கிடையாது.
எப்படித் தொழிலாளர்களை மேதினத்தில் நினைத்துப் பார்க்கின்றோமோ, அதுபோல விளைநிலத்தில் பாடுபடும் விவசாயிகளைக் கொண்டாட வருடத்தின் 365நாட்களில் ஒரு நாள் கூட கிடையாது.
பாடுபடும் விவசாயிகளைப் பற்றி எண்ணும் போது பட்டுக்கோட்டைக் கவிஞன் சொன்னது போல, “காடு வெளஞ்சென்ன மச்சான் –நமக்கு கையும் காலும் தானே மிச்சம்” என்ற வரிகள் தான் நினைவுக்கு வருகின்றது.
“கடவுள் என்னும் முதலாளி கண்டெடுத்த தொழிலாளி விவசாயி ....” என்று பாடல்களில் தான் உள்ளது. “சுழன்றும் ஏர்ப்பின்னது உலகம்”,
“உழுதுண்டு வாழ்வாரே வாழ்வார்” என்றார் அய்யன் வள்ளுவர்.
பாடல்களால் விவசாயத்தைச் சிறப்பிப்பது ஒருபுறம் இருந்தாலும் தங்கள் உழவுத் தொழிலை கொண்டாடுகின்ற தைத்திங்களை எல்லோரும் கொண்டாடினாலும், உழைக்கும் தொழிலாளர்களுக்கு, தங்கள் உழைப்பை, உழைப்பின் உன்னதத்தை மே 1-ம் நாளில் சிறப்பித்துக் கொண்டாடுவது போல,
நாட்டின் முதுகெலும்பான விவசாயிகளுக்கும் தாங்கள் படுகின்ற பாட்டைப் பாடுகின்ற வகையில், ”உழவர் தினம்” என்று வருடத்தில் ஒர்நாள் சர்வதேச அளவில் அறிவிக்கப்பட வேண்டும்.
இது விவசாயத்தையும், விவசாயத் தொழிலாளிகளையும் சிறப்பிக்கின்ற முக்கிய நடவடிக்கையாக அமையும்.
நேற்றைக்கு முதல்நாள் தினமணி ஆசிரியர் திரு.கே.வைத்தியநாதன், கல்கிப் பிரியன், புதுவை இளவேனில், திரு.லட்சுமி நாராயணன் அவர்களோடு நானும் நீண்ட இடைவெளிக்குப் பிறகு, கதைசொல்லி ஆசிரியர். கி.ராவை புதுவையிலுள்ள அவரது வீட்டில் சந்தித்தேன்.
பாரதிதாசன் 125வது பிறந்தநாள் நிகழ்வை ஒட்டி புதுவை செல்லவேண்டிய கடமை இருந்தது. கரிசல் இலக்கியப் பிதாமகனும், முனத்தி ஏருமான கிராவிடம் இலக்கியம், அரசியல் என அனைத்துப் பிரச்சனைகளையும் இரண்டுமணி நேரத்திற்கு மேலாக விவாதித்தது மனதுக்கு மகிழ்சியாக இருந்தது.
ரசிகமணி டி.கே.சியின் சகாவாக இருந்த கி.ரா தனித்தமிழ் மட்டுமில்லாமல் பேச்சு வழக்குத் தமிழும் அவசியம், அப்படி இருந்தால் தான் ஒரு மொழி உயிரோட்டமாக இருக்கும் என அழுத்தம் திருத்தமாக கூறினார்.
வட்டார வழக்கு என்பது ஒரு மொழிக்கு அவசியம். தமிழகத்தில் தென்குமரியில் தொடங்கி, நெல்லை, மதுரை, தஞ்சை , கோவை, சென்னைவரைக்கும் பேசும் தமிழில் வட்டார வழக்குச் சொற்கள் கலந்து தான் பேசமுடியும். அதுதான் உயிரோட்டமான மொழி என்றுசொல்லி, மாம்பழத்தினுடைய வகைகள் கிளிமூக்கு, அல்போன்சா, பங்கனப்ள்ளி என்று பல பிரிவுகள் இருந்தாலும் மாம்பழம் ஒன்றுதானே என்று குறிப்பிட்டார்.
வட்டார வழக்கு எழுத்துநடையும் வளரவேண்டும். அவ்வாறு வளர்ந்தால் தான் நம்முடைய பண்டைய தரவுகள் நிலைத்திருக்கும் என்ற கருத்தை தெளிவுபடுத்தினார்.
சமீபத்தில் ஒரு தொலைக்காட்சி விவாத நிகழ்ச்சிக்கு கழகத்தின் சார்பில் கலந்துகொள்ள அழைக்கப்பட்டேன். ஒரு கட்சிக்கு ஒருவர் என்ற முறையில் அழைக்கப்படுவதுதான் வாடிக்கை. ஆனால் அன்றைக்கு ஒரு மூத்த பத்திரிகையாளரும், அ.தி.மு.கவைச் சேர்ந்த சட்டமன்ற முன்னாள் உறுப்பினர் ஒருவரும், வழக்கறிஞர் ஒருவரும் அழைக்கப்பட்டதாக விவாதத்தை நடத்தும் ஊடகத்தின் நெறியாளர் விவாதத்தின் தொடக்கத்தில் அறிமுகப்படுத்தினார்.
வரிசையாக ஒவ்வொருவருடைய விவாதங்களை வைத்துக் கொண்டு வரும்பொழுது வழக்கறிஞர் என்று அறிமுகப் படுத்தப்பட்டவர் சட்டரீதியான தரவுகளை முன்வைத்துப் பேசாமல், மக்கள் முதல்வர், அம்மா அவர்களென்று அ.தி.மு.க பிரமுகராகவே பேசினார். அ.தி.மு.க சார்பில் சட்டமன்ற முன்னாள் உறுப்பினர் ஒருவர் பேசும்போது, வழக்கறிஞர் ஒருவரும் அ.தி.மு.க சார்பில் பேசுகிறார். இது எப்படி நியாயமான விவாத முறையென்று நேரடியாக நெறியாளரிடம் கேட்டேன். அந்த பிரமுகர் அ.தி,மு,கவைச் சேர்ந்தவர் தான் என்று தெரிந்துதானே அழைக்கப்பட்டிருக்கவேண்டும்.
அப்படியென்றால் அ.தி.மு.க சார்பில் பேசவேண்டிய நபர்களும் இரட்டிப்பாகிறார்கள். பேசவேண்டிய கால அளவும் அதிகமாகும். இது ஊடகத்தின் நியாயமான நிலைப்பாடு இல்லையே?
பொதுவாக தொலைக்காட்சிகளில் நாங்களெல்லாம் தி.மு.க சார்பில் விவாதத்தில் பங்குபெற்றாலும் மற்ற விவாதத்திற்கு வரும் மற்ற உறுப்பினர்கள் மூவரும், தற்போது தமிழகத்தில் தி.மு.க ஆட்சியிலிருக்கும் கட்சி போல விமர்சனங்களையும், கேள்விக்கணைகளைத் எங்கள் மீது தொடுப்பது இன்றைக்கும் வாடிக்கையாக இருக்கின்றது.
நாகரீகம் கருதி இதைக் குறித்துப் பேசக்கூடாது என்று நினைத்தாலும், குறைபாடுகளைச் சுட்டிக் காட்டவேண்டிய நிலைமைக்குத் தள்ளப்படுகின்றோம். ஊடக விவாதத்திற்கு வரும் சிலர் தவறானத் தகவல்களை அடிப்படை ஆதாரமாகச் சொல்லும் போது, அதனைத் திருத்தவேண்டிய கடமையும் இருப்பதால், சற்று உரத்த குரலில் அதைத் திருத்தும் போது “கே.எஸ்.இராதாகிருஷ்ணன் கோபப்படுகின்றார்” என்று சிலர் சொல்கின்றனர்.
உதாரணத்திற்கு ஐ.நா மனித உரிமை ஆணையத்திலிருந்த, நவநீதம் பிள்ளையை ஆண் என்றும், தமிழகத்தின் உரிமைப் பிரச்சனைகளான காவிரி, முல்லைப்பெரியார், கச்சத்தீவு போன்ற பிரச்சனைகளிலும் சிலர் தவறான தகவல்களைச் சொல்கின்றனர். மக்களுக்குச் சென்றடையும் இந்தத் தவறான கருத்துகளை உடனடியாக திருத்துவது எப்படி கோபப்படுவதாகும்.
ஜனநாயகத்தின் நான்காவது தூணாக விளங்கும் பத்திரிகைகளும், ஊடகங்களும் துலாக்கோல் நிலைபோல நடுநிலையாக இயங்கவேண்டும். கட்சி சார்ந்த தொலைக்காட்சிகள் பற்றி கவலையில்லை. பொதுவாக இயங்கும் வெகுஜன தொலைக்காட்சிகள் பாரபட்சமாக நடந்துகொள்வதில் அர்த்தமில்லை.
ஊடகத்துறையில் உள்ள அத்தனைபேரும் நண்பர்கள் தான். யாரையும் குறைசொல்லி புண்படுத்துவதாக நினைக்கக்கூடாது இந்த எதார்த்த நிலையை உணரவேண்டும் என்றுதான் இந்தப் பதிவின் நோக்கம்.
சட்டமன்றத்தில் விதி 110ன்-கீழ் ஜெயலலிதா அறிவித்த திட்டங்கள் அனைத்தும் வெறும் அறிவிப்புகளாகவே இருந்தன. அவற்றில் சில திட்டங்கள் தப்பித் தவறி நடைமுறைக்கு வந்தாலும், அவற்றுக்கு நிதி ஒதுக்கப்படாமலும், திட்டங்களின் தற்போதைய நிலை என்ன என்றே தெரியாமலும் கேள்விக்குறியாகவே உள்ளன.
இதில் சில திட்டங்கள் முடிவுபெற்று திறக்கப்படாமலும், காத்திருப்பிலும் வைக்கப்பட்டுள்ளன. யாருக்காக இந்த காத்திருப்பு. உதாரணமாக தமிழகத்தில் வீட்டுவசதித் துறையில் அறிவிக்கப்பட்ட 95 திட்டங்களில் 24 திட்டங்கள் மட்டுமே செயல்பாட்டுக்கு வந்துள்ளது.
போக்குவரத்துத் துறையில் புதிதாக வாங்கப்பட்ட அரசுப் பேரூந்துகள் மாதக்கணக்கில் துவக்கப்படாமலே அரசு டிப்போக்களில் நின்றுகொண்டிருக்கின்றன.
சென்னைப் பெருநகரில் சிலத் திட்டங்கள் முடிவுக்குவரப் பெற்றும் திறக்கப்படாமல் உள்ளது. இது வேடிக்கையாகவும், மக்கள் நிதியை வீணடித்து அவர்களையே வாட்டி வதைப்பதாகவும் படுகிறது.
இத்திட்டங்களை மாநில முதல்வர் அல்லது சம்பந்தப்பட்ட துறை அமைச்சர் துவக்கிவைக்க வேண்டும். ஆனால், இதுவரையில் இத்திட்டங்கள் துவக்கப்படாமல் காத்திருப்பில் வைத்திருப்பது துக்ளக் சாம்ராஜ்யமாகப் படுகிறது. மக்கள் முதல்வருக்காகத் தான் இந்த காத்திருப்பு என்கிறார்களே இந்தியாவின் அரசியலமைப்புச் சட்டப்பிரிவில் மக்கள் முதல்வர் என்று ஏதேனும் பதவி இருக்கின்றதா?
இன்றைய முதல்வர் ஓ.பன்னீர் செல்வம் செயல்படுகின்ற முதல்வரா என்பதே முதலில் கேள்விக்குறியாக உள்ளது. முதல்வர் அறையில் அமராமலும், சட்டமன்றத்தில் முதல்வர் இருக்கையில் அமராமலும் ஒரு மாநில முதல்வர் இருப்பது தமிழகமக்கள் வழங்கிய தீர்ப்பையும் இறையாண்மையையும் கேள்விக்குறியாக்குகிறது?
ஜெயலலிதா மக்கள் முதல்வர் என்று அரசியல் அகராதியில் இல்லாததை வைத்துக் கொண்டு கூத்தடிப்பது அரசியலமைப்புச் சட்டத்தின் படி முறையான செயல் தானா? உப்பைத் தின்றவர் தண்ணீர் குடித்துத் தானே ஆகவேண்டும்?
உலகத் தலைவர்களால் பாராட்டப்பட்டும், நாடாளுமன்றத்தில் எதிர்கட்சித் தலைவராக இருந்த வாஜ்பாயால் ”துர்கா தேவியே” என்றும் அழைக்கப்பட்ட இந்திராகாந்தி 1977ல் கைதுசெய்யப்பட்ட போது, இம்மாதிரி ஆர்ப்பாட்டங்களோ, கைதுக்குப் பின்னர் “மக்கள் பிரதமர்” என்றெல்லாம் அழைக்கப் படவில்லையே?
அமெரிக்க அதிபராக இருந்த நிக்சன் “வாட்டர் கேட்” பிரச்சனையில் ஒட்டுக் கேட்ட தவறுக்காக பதவியை இழந்து அமெரிக்க மக்களால் வெறுக்கப்பட வில்லையா?
பங்களாதேஷ் அதிபர் எச்.எம்.எர்ஷாத், மாலத்தீவு அதிபர் முகமது நஷீத் போன்ற அதிகாரத்திலிருந்தவர்கள் எந்த தயவு தாட்சண்யமுமில்லாமல் தண்டனைக்குள்ளானார்களே.
லைபீரியாவில் இனப்படுகொலை செய்த மக்கள் செல்வாக்குபெற்ற சார்லஸ்டெய்லர் இன்றைக்கு லண்டன் சிறையில் வாடுகின்றார்.
பிலிப்பைன்ஸ் அதிபராக இருந்த இமெல்டா மார்க்கோஸ் கவர்ச்சியான பெண்மணி என அழைக்கப்பட்டவர். மக்கள் வரிப்பணத்தில் விலைமதிப்புமிக்க நகைகளும், பல ஜோடிக் காலணிகளும், விதவிதமான ஆடைகளும் வாங்கிக் குவித்தவர். தான் செய்த ஊழலுக்காக மக்களால் தண்டிக்கப்படுவோம் என்று பயந்து வெளிநாடுகளுக்குத் தப்பி ஓட முயற்சி செய்தார்.
நெல்சன் மண்டேலாவின் மனைவி வின்னி மண்டேலா தவறு செய்துவிட்டார் என்றும் தன் அதிகாரத்தைத் தவறாக பயன்படுத்திவிட்டார் என்று மண்டேலா அவரை விவாகரத்து செய்யவில்லையா?
பிரெஞ்சுப் புரட்சி ஏன் வந்தது? அந்நாட்டு ராணி மேரி அண்டாய்நட், பசியில் வாடும் பிரெஞ்சு மக்கள் உண்ண ரொட்டி கேட்ட பொழுது, “கேக் சாப்பிடுங்கள்” என்று திமிராகப் பேசியதின் காரணத்தில் தானே பிரெஞ்சுப் புரட்சி எழுந்தது.
இப்படி மக்கள் விரோத நடவடிக்கைகளினால் கொடிகட்டி ஆளவந்த பலரின் நிலையெல்லாம் என்ன ஆனது என்பதை உலக வரலாற்றின் பக்கங்களில் உள்ளன. இவையெல்லாம் சற்று சிந்திக்கப் படவேண்டிய விடயங்கள்.
மக்கள் நலனுக்காகவே மக்கள் நலத்திட்டங்கள். அவை யாருக்காகக் காத்திருக்க வேண்டும்? எதற்காக காத்திருக்க வேண்டும்? மக்களாட்சியில் மக்களின் இறையாண்மையை கேள்விக்குறியாக்குவது பெரும் எதிர்வினைகளை எதிர்கொள்ள வேண்டும் என்பது தான் மக்கள் குரலாக ஒலிக்கும்.
தடியெடுத்தவரெல்லாம் தண்டல்காரன் என்ற நிலையில்
தான் தோன்றித் தனமாக தமிழகத்தில் தற்போது நடக்கின்ற காரியங்களுக்கு, இயற்கையின் நீதி உரிய தண்டணையை நிச்சயம் வழங்கும்.
சட்டத்தின் ஆட்சி, சட்டத்தின் முன் அனைவரும் சமம் என்ற மகத்தான ஜனநாயகக் கோட்பாடுகளை மீறி எந்த மனிதரும் கிடையாது. இந்த அடிப்படைக்கு ஊறு செய்ய நினைப்பவர்கள் அவர்களே அழிந்துவிடுவார்கள் என்பதை மனதில் கொண்டு அத்துமீறி நடப்பதை இயற்கை பார்த்துக் கொண்டிருக்காது.
இந்துமகாசமுத்திரத்தை தன் ஆதிக்கத்தில் கொண்டு வரவேண்டுமென்று அமெரிக்கா, சீனா மற்றும் மேலை நாடுகளும் போட்டி போடுகின்றன. இந்தியாவின் பாதுகாப்பு இதனால் பாதிக்கப்படுமோ என்ற விவாதங்களும் ஒருபக்கத்தில் நடக்கின்றன. இந்தியப்பெருங்கடல் இந்தியாவின் கடல். இந்தக்கடலில் அந்நியர்கள் புகுந்தால் அவர்களுடைய ஆதிக்கம் வங்கக்கடலிலும், அரபிக்கடலிலும் உட்புகுந்து இந்தியாவிற்குப் பல சிக்கல்கள் எதிர்காலத்தில் வரும்.
இலங்கை அரசாங்கம் இராஜபக்ஷே ஆட்சியில் இருந்தபோது, சீனாவின் ஆதிக்கமும் இந்தியப்பெருங்கடலில் ஒவ்வொரு நாளும் அதிகரித்து வந்தது. இந்திராகாந்தி பதவியில் இருந்தவரை இந்தியப்பெருங்கடலில் அயலார்களின் ஆதிக்கம் இல்லாமல் இருந்தது. அமெரிக்கா அமைத்த டீக்கோகர்சியா தளத்தைக் கூட இந்திராகாந்தியின் எச்சரிக்கையால் அமெரிக்கா திரும்பப் பெற்றுக் கொண்டது.
இப்போது இந்துமகாக்கடல் குழப்பமான நிலையில் பல ஊடுருவல்களும், ஆப்பிரிக்க கடல் கொள்ளையர்களும், ஆதிக்கம் செலுத்தும் இடமாக அதிகரித்துவருகின்றது. இவற்றைக் குறித்து கடந்த பதிவுகளில் சற்று விரிவாகச் சொல்லியிருந்தேன்.
இந்துமகாக்கடலில் பல சின்னஞ்சிறுத் தீவுகள் உள்ளன. அவற்றில் சிலத் தீவுகளில் பூர்வகுடிகள் மட்டுமே வாழ்கின்றனர். அவர்கள் வெளிநாட்டவர்கள் யாரையும் உள்ளே நுழைய அனுமதிப்பது கிடையாது. தங்களுடைய பழமையான அடையாளங்களோடே இன்றும் வாழ்கின்றனர். அப்படிப்பட்ட ஒரு தீவைக் குறித்து ஏடுகளில் வந்த செய்தித் துளிகள் சில. ***
இந்தியப் பெருங்கடலில்அந்தமான் நிகோபார் தீவுகளுக்கு அருகில் சென்டினல் தீவு அமைந்துள்ளது. வெளியுலகத் தொடர்புகள் ஏதுமற்று மனிதர்கள் வசிக்கும் மிகப் பழமையான தீவாக செண்டினல் தீவு கருதப் படுகிறது.
60 ஆயிரம் ஆண்டுகளுக்கும் மேலாக இதே தீவில் வசிக்கும் பழங்குடிமக்களை 2004ம் ஆண்டு சுனாமி ஆழிப்பேரலைச் சீற்றத்திற்குப் பிறகு ஆய்வு செய்யச் சென்ற இந்திய விமானப்படையின் ஹெலிகாப்டர் மீது கற்களையும் தீவட்டிகளையும் கொண்டு எறிந்து தாக்கியுள்ளார்கள்.
மிகவும் அழகுவாய்ந்த இந்தத் தீவு வெளியுலகத்தினருக்கு மிகவும் பாதுகாப்பு அற்ற தீவாகவே கருதப்படுகிறது. அடர்ந்த காடுகள் மற்றும் கடற்கரைகள் கொண்ட இத்தீவு சுற்றுலா பயணிகள், மீனவர்கள் என யாரும் கால் வைக்க முடியாத படி பழங்குடியினரால் பாதுகாக்கப் பட்டுள்ளது. அந்நியர்கள் யாரும் கால்வைக்க முடியாது என்ற புகழை சென்டினல் தீவு பெற்று உள்ளது.வெளியுலகை சேர்ந்தவர்கள் அனைவரையும் அங்கு வசிக்கும் பழங்குடியினர் எதிரியாகவே பார்க்கின்றனர். அவர்களுடன் யாரும் தொடர்பு கொள்ள முடியாத சூழலே இன்றும் உள்ளது.
தீவில் நூற்றுக்கணக்கான பழங்குடியினர் இருக்கலாம் என்று முரண்பட்ட தகவல்கள் தெரிவிக்கின்றன. கடந்த 2006-ம் ஆண்டு இரண்டு மீனவர்களை கொலை செய்துவிட்டதாகத் தகவல்கள் தெரிவிக்கின்றன. இவர்கள் கற்கால பழங்குடியினர் என்றே கருதப்படுகின்றனர். சென்டினல் தீவே உலகில் மிகவும் தனிமை படுத்தப்பட்ட தீவாக இருக்கலாம் என்று கூறப்படுகிறது.
சென்டினல் தீவை ஆய்வு செய்யச் சென்ற இந்திய விமானப்படையினர் இம்மக்களைப் புகைப்படம் எடுத்து வெளியிட்டனர். தொடர்ந்து பழங்குடியின மக்களை தொடர்பு கொள்ள இந்திய அரசானது பல்வேறு முயற்சிகளை மேற்கொண்டது. ஆனால் அவை அனைத்தும் தோல்வியிலே முடிந்தது.
அமெரிக்காவின் நியூயார்க் சிட்டி அமைந்து உள்ள மன்ஹாட்டன் தீவை போன்று அமைந்து உள்ள சென்டினல் தீவில் பழங்குடியினர் விவகாரத்தில் தலையிடுவதை அரசு நிறுத்திக் கொண்டது. இதற்கிடையே சென்டினல் தீவில் உள்ளவர்களை தொடர்பு கொள்ள முயற்சி செய்வது குற்றம் என்றும் அதன்பிறகு பாதுகாப்பை காரணம் காட்டி யும் அரசுகள் இப்பழங்குடி மக்களைத் தொடர்பு கொள்ளும் முயற்சியை கைவிட்டு விட்டது. சென்டினல் தீவை சுற்றிலும் 3மைல் தொலைவு பாதுகாக்கப்பட்ட இடமாக அறிவிக்கப்பட்டுள்ளது.
சர்வைவல் இன்டர்நேஷனல் இயக்குனர் ஸ்டீபன் கொர்ரி, “இந்தியாவின் அந்தமான் தீவில் உள்ள பழங்குடியின மக்கள், 1800-ம் ஆண்டுகளில் பிரிட்டிஷ் ஆதிக்கத்தின் கீழ் வந்தபோது பெரிதும் பாதிக்கப்பட்டனர். வெளியேற்றம் காரணமாக பாதிக்கப்பட்ட, “போ” பழங்குடியினத்தை சேர்ந்த கடைசி ஒருவர் கடந்த நான்கு ஆண்டுகளுக்கு முன்னர் உயிரிழந்துவிட்டார். இதேபோன்ற நிலை வடக்கு சென்டினல் தீவில் உள்ள பழங்குடியினருக்கும் ஏற்படாது, அவர்கள் பாதுகாக்கப்படுவார்கள் என்பதை அந்தமான் அதிகாரிகள் உறுதிபடுத்த வேண்டும்”என்று தெரிவித்து உள்ளார்.
வெளியாட்களிடம் இருந்து எச்சரிக்கை இருந்தாலும் தீவில் உள்ளவர்கள் உடல்நலத்துடனும், எச்சரிக்கையுடன், செழிப்புடனும் வாழ்கின்றனர், அவர்கள் பழைய வாழ்க்கை முறையுடனே வாழ்ந்து வருகின்றனர். கடந்த 1980-ம் ஆண்டின் இறுதி மற்றும் 1990-ம் ஆண்டின் தொடக்கத்தில் ஆயுதம் தாங்கியவர்களுக்கும் - பழங்குடியினத்தவர்களுக்கும் இடையிலான மோதலில் பல பழங்குடியினர் உயிரிழந்தனர். ஆயுதம் தாங்கியவர்கள் உடந்தை கப்பல் பாகம் மற்றும் இரும்பை மீட்க சென்றவர்கள் என்று கூறப்படுகிறது.
அக்காலத்தில் மாவரைக்க, சிறிய மாவு மில்களோ, ஆலைகளோ கிடையாது. மசாலா அரைக்கவும் , துவையல்கள் அரைக்கவும் மிக்ஸிகள் கிடையாது. இட்லி மாவு அரைக்க கிரைண்டர்கள் கிடையாது
அம்மிக்கல்லும், ஆட்டு உரலும், திருக்கையும் தான் புழக்கத்தில் இருதது. நெல்லை கைக்குத்தலாக உரலும் உலக்கையும் பயன்படுத்தப் பட்டது. ஒவ்வொரு வீட்டிலும் தவறாமல் இந்தத் தளவாடங்கள் 1980வரை பயன்படுத்தப்பட்டது பார்வையில் இருந்தது.
ரசிகமணி டி.கே.சி சொல்வார், “இட்லிக்கும் தோசைக்கும் தனிரக அரிசியும், உளுந்தின் அளவைக் கவனத்தோடு கலந்து ஊறவைத்து ஆட்டு உரலில் அரைத்தால் தான் இட்லியும் மெதுவாக வரும், தோசையும் சுவையாக இருக்கும்” என்பார். டி.கே.சி வீட்டின் தோசையை ராஜாஜியும் , கல்கியும் பாராட்டியது நாம் அனைவரும் அறிந்ததே.
திருக்கையில் அரைக்கும் ராகிமாவும், உளுந்து மாவிலும் களி செய்து,
நல்லெண்ணெய் ஊற்றி, கருப்பட்டி வைத்துச் சாப்பிட்டால் உடல்வலுவாகும் என்று கி.ரா சொல்வார்.
இப்படியான கல்லில் வடித்த உபயோகப் பொருட்களை இன்றைக்கு மறந்தேவிட்டோம். ஏனென்றால் ஒவ்வொருவருக்கும் வேலையைச் சுலபமாகச் செய்யவேண்டும்,அலுவல் நேரங்களின் அவசரம், அதிகமான ஓய்வு தேவை, தொலைக்காட்சி நாடகங்கள் பார்த்தே ஆகவேண்டும் என்ற நிலை வந்தபிறகு இது புழக்கத்தில் இல்லாமலே ஆகிவிட்டது.
அக்காலத்தில் கூட்டுக் குடும்பங்களில் இதைக் கவனிக்கவே நாள் முழுதும் ஒருவருக்கு வேலை சரியாக இருக்கும். கி.ராவின் கோபல்ல கிராமத்தில் இவையெல்லாம் குறிப்பிட்டுள்ளார்.
என்னுடைய கிராம வீட்டில் ஆட்டுரல் முதல் திருக்கைவரைக்கும் இரண்டு ஜதையாக ஒவ்வொன்றும் உள்ளன. அவற்றைச் சென்னைக்குக் கொண்டு வந்து அடையாளப் பொருட்களாகப் பாதுகாத்துக் கொள்ளலாமா என்று நினைக்கின்றேன்.
சாலைப்போக்குவரத்து பாதுகாப்பு மசோதா என புதிய மசோதா ஒன்று தயாராகிக் கொண்டிருக்கின்றது. சாலைப்போக்குவரத்தையும், கார்ப்ரேட் நிறுவனங்களுக்கும், தனியாருக்கும் தாரை வார்க்கும் வகையில் மோடி அரசில் இந்த மசோதா உள்ளது.
மேலைநாடுகளில் கடைபிடிக்கப்படும் ஒட்டுனர்கள் இல்லாமல், அவர்களவர்களே தங்கள் வாகனங்களை இயக்கவேண்டுமென்ற நிலைக்கு இந்தியாவும் வந்துவிடும்.
ஓட்டுனர் என்ற பணியாளர்களை வைத்துக் கொள்ள எதிர்காலத்தில் வாய்ப்புகளே இருக்காது என்ற அச்சம் ஏற்படுகிறது. இதனால் பலருக்கு வேலைவாய்ப்புகளே இல்லாமல் போய்விடும்.
அதுமட்டுமில்லாமல், தேசிய போக்குவரத்து ஆணையம் மற்றும் மாநில போக்குவரத்து ஆணையம் எனப் பல பிரிவுகள் அமைக்க இம்மசோதா மூலம் திட்டமிடப்பட்டுள்ளது.
அரசுப் போக்குவரத்து வழித்தடங்களில் தனியார் பேரூந்துகளுக்கு அனுமதி இல்லை என்ற நிலையில், இம்மசோதா சட்டமானால் டெண்டர் எடுக்கும் எந்த நிறுவனமும் பஸ்களை இயக்க வழித்தடங்களைத் தனியார் கார்ப்ரேட் நிறுவனங்கள் தான் முடிவு செய்யும் எதிர்காலத்தில். கட்டணங்களும் தனியார் நிறுவனங்களே முடிவு செய்துகொள்ளலாம்.
இப்படிப் பட்ட மசோதா ஒன்று சாலைப் போக்குவரத்தையும் தனியாருக்கு வழங்கிவிடச் சாதகமாய் தயாராகிக் கொண்டிருக்கின்றது.
என்றைக்கும் என் மதிப்புக்கும் மரியாதைக்கும் உரிய, திரு.பழ.நெடுமாறன் அவர்களுடைய புதல்வர் திரு.பழனி குமணன் அவர்களுக்கு 2015ம் ஆண்டிற்கான ஆன்லைன் இன்வட்ஸ்டிகேசன் ஜர்னலிசம் துறைக்கான புலிட்சர் விருது வழங்கப்பட்டுள்ளது. இதுகுறித்தான செய்தி இன்றைய தினமணி நாளிதழின் முதல் பக்கத்தில் இடம்பெற்றுள்ளது.
1917ம் ஆண்டுமுதல் வழங்கப்பட்டு வரும் புலிட்சர் விருது ஊடகவியல், இணைய ஊடகவியல், இலக்கியம், இசையமைப்பு துறைகளுக்காக வழங்கப்படும் உயரிய விருது. அமெரிக்காவின் நியூயார்க் நகரத்தில் அமைந்துள்ள, கொலம்பியா பல்கலைக்கழகம் இந்த விருதுகளை வழங்கி வருகிறது. ஜோசப் புலிட்சர் என்ற பத்திரிக்கையாளர் பெயரிலே இந்த விருது வழங்கப் பட்டு வருகிறது. அதனை ஒரு தமிழராகிய திரு.பழனி குமணன் பெற்றிருப்பது நமக்கு மிகுந்த மகிழ்ச்சியை அளிக்கிறது.
பழனி குமணன் அவர்களைச் சிறுவயதிலிருந்தே கவனித்திருக்கிறேன். யாரிடமும் அதிகம் பேசமாட்டார். தந்தையார் பழ.நெடுமாறன் அவர்களைச் சந்திக்க வருபவர்களுக்கு சிரிப்போடு வணக்கம் தெரிவித்துவிட்டு அங்கிருந்து நகர்ந்துவிடுவார். ஆனால் யாருக்காவது ஒரு பிரச்சனை என்றால் முதல் ஆளாக முன்னால் வந்து நிற்பார்.
1981-82 காலகட்டத்தில் மதுரை மேலமாசி வீதியில் அமைந்துள்ள அவர்களது விவேகானந்தா அச்சகத்தின் எதிரே, ஒரு சைக்கிளும், சைக்கிள் ரிக்சாவும் மோதிக் கொண்டது. சைக்கிளில் வந்தவர் வயதானப் பெரியவர், அவரை உடனே தன் தந்தையின் உதவியாளரிடம், “அப்பாவிடம் எதுவும் சொல்லவேண்டாம் இவரை உடனே மருத்துவமனைக்கு அழைத்துச் செல்லுங்கள்” என்று தன்கையிலிருந்த மொத்தப்பணத்தையும் கொடுத்தனுப்பினார்.
அந்தச் சிறுபிராயத்திலே அவருடைய பொறுப்புணர்வும், மனிதநேயமும் மெச்சக் கூடியவகையில் இருந்தது.
திரு. பழநெடுமாறன் அவருடைய மரியாதைக்குரிய மனைவியார் பார்வதி அம்மையார் அவர்களின் நான்கு பிள்ளைகளான பழனி குமணன், இனியன், பிரம்ம நாயகம், பூங்குழலி ஆகியோர் தங்கள் பாட்டனார், தாய், தந்தையார் போன்றே பண்பானவர்களாகவே இன்றைக்கும் திகழ்கின்றார்கள்.
திரு.பழ.நெடுமாறன் அவர்களுடைய மகள் பூங்குழலி, ஜெனீவாவில் அமைந்துள்ள ஐ.நா சபையின் மனித உரிமை ஆணையம் வரைச் சென்று ஈழத்தமிழர் நலன்களுக்காக போராடிவருபவர்.
நீண்டகாலமாகவே அவர்களது குடும்பத்தோடும் தொடர்புடையவன் என்பதால் இவர்களது ஒவ்வொருகட்ட வளர்ச்சியிலும் பெருமிதம் அடைகிறேன். இவர்களுடைய பாட்டனார் அருளாளர். பழனியப்பனார் மதுரை திருவள்ளுவர் கழகத்தை நிறுவியது மட்டுமல்லாமல், தமிழ் வளர்ச்சிக்காக தமிழ்வேள். பி.டி.ராஜனுடன் இணைந்து மதுரைமாநகரில் இவர் ஆற்றியப் பணிகள் ஏராளம். அறுபடை வீடுகளில் ஒன்றான பழமுதிர்சோலை முருகன் திருக்கோவிலுக்கும் பக்தர்கள் செல்லக்கூடிய வகையில் திருப்பணிகள் செய்தவர்.
கடந்த திங்கள்கிழமை, "வால் ஸ்ட்ரீட்' இதழ், இதழியல் துறையில் உயரிய விருதான புலிட்ஸர் விருதை தனது புலனாய்வுத் திட்டமான "மெடிகேர் அன்மாஸ்க்ட்' என்ற திட்டத்திற்காகப் பெற்றுள்ளது. தகவல் தொழில்நுட்பக் கருவிகளைப் பயன்படுத்தி, செய்திகளை அளிப்பது குறித்துக் கண்டறிந்ததற்காக புலனாய்வு இதழியல் பிரிவில் இந்த விருது வழங்கப்பட்டுள்ளது.
இந்தப் பரிசை, வால் ஸ்ட்ரீட் இதழின் கிராபிக்ஸ் குழுவில் இடம் பெற்றிருந்த மார்ட்டின் புர்ச், கிரிஸ் கேன்பி, மேட்லைன் பார்ஃப்மேன், ஜோன் கீகன், ஸ்டூவர்ட் தாம்சன் ஆகியோருடன் பழனி குமணன் பகிர்ந்து கொண்டுள்ளது மகிழ்ச்சியைத் தருகிறது. வாழ்த்துகள் திரு.பழனி குமணன்.
நாற்பது ஆண்டுகளுக்கு முன்னால் அமெரிக்க ஆதிபத்தியம் வியட்நாமில் நடத்திய அக்கிரம்மான, வன்முறையான போர் மானுடத்தை எப்படி எல்லாம் சீரழிந்தன என்பதை விவரிக்கும் ஆங்கிலப் பதிவு இது. போர் காட்சிகள் இன்றைக்குப் பார்த்தாலும் மனத்தை கலங்க வைக்கும். வியட்நாம் போரில் தான் வைத்ததுதான் குறி என்றும், தனக்கு மீறி யாரும் இல்லை என்றும் அமெரிக்கா நடந்துகொண்ட விதம் கடும் கண்டனங்களுக்கு உள்ளானது.
மனித நேயம் என்பதே இல்லாமல் போர் என்ற பெயரில் முரட்டுத்தனமாக நடந்துகொண்ட அமெரிக்காவினுடைய போக்கை அப்போது யாராலும் ஏற்றுக்கொள்ளமுடியாத வகையில் வல்லான் வகுத்ததே வழி என்ற நிலையில் அன்றைக்கு வியட்நாம் பார்த்த கொடூரங்கள் சொல்லி மாளாது.
Early one morning in February 1968, when the fighting in central Vietnam had reached a new level of insanity, a group of South Korean soldiers swept into a village called Ha My, a straggly collection of bamboo huts and paddy fields about an hour outside the city of Danang. They were from a unit called Blue Dragon, which was fighting alongside the Americans, attempting to suppress the communist uprising.
For weeks, they had been herding farmers and their families into a crowded compound that the Americans called a “strategic hamlet”. By taking the farmers out of their villages, they hoped they could starve the communist guerrillas of food and shelter. And for weeks, the farmers and their families had been escaping, trailing back to Ha My, loathing the captivity of the strategic hamlet, needing to farm their land. Now, the Blue Dragon soldiers had had enough.
In the hour that followed their arrival, the Koreans herded the waking villagers into small groups and then, methodically, opened fire. An hour later, they had killed 135 of them. They then burned their homes and bodies, and bulldozed the whole mess into mass graves. For years the truth lay buried, too.
Now there is a monument to that massacre, built 30 years later at the expense of Blue Dragon soldiers who came back offering genuine remorse. But there is something wrong. The monument stands proud, as big as a house, with ornate roofing that shelters two collective tombs and a large gravestone carrying the names of the adults and children who died. But there is no explanation for their deaths.
The villagers say that when the monument was first built, the back of the gravestone displayed a vivid account of what happened that day. One even has a copy of the words, which turn out to be a powerful poem recalling the fire and blood, the burning flesh, the bodies in the sand: “How painful to see fathers and mothers collapse into pieces beneath the flames … How terrifying to see children and babies screaming and crying, reaching out, still suckling on the breasts of dead mothers … ” But, the villagers say, some South Korean diplomats paid a visit before the official opening and complained about the poem; instead of standing up to them, Vietnamese officials ordered that it be covered up with a tableau of lotus blossom. A Korean anthropologist, Heonik Kwon, who was studying Ha My at the time, recorded one villager saying this denial of the truth was like a second massacre, “killing the memory of the killing”.
Advertisement
Why would the Vietnamese compromise like that? Why would the people who won the war allow the story of that war to be defined by the losers?
The villagers say the answer is simple: South Korea had become one of the biggest foreign investors in their economy, and had offered to pay for a local hospital if the massacre poem was concealed. So the Vietnamese authorities agreed; they could not afford to resist. And there is the heart of what has happened to Vietnam since the war ended 40 years ago, on 30 April 1975.
A month spent travelling there at the beginning of this year – talking to farmers, intellectuals, academic specialists and veteran fighters from both sides of the line – revealed numerous falsehoods and compromises that have been forced on the Vietnamese people by the powerful in pursuit of profit. The US has succeeded in promoting a false account of the cause and conduct of its war. In spite of losing the military conflict, the Americans and their allies have returned with the even more powerful weapons of finance, forcing the Vietnamese down a road they did not choose. Now, it is their leaders who are telling the biggest lie of all.
US army helicopters provide covering fire for South Vietnamese troops as they attack a Vietcong camp near the Vietnam-Cambodia border in March 1965. Photograph: AP/Horst Faas
Nguyen Hao Thu, aged 90, lives in a bright and beautiful flat in Hanoi. She chatters like a bird in fluent French and broken English, describing how, as a young woman, she saw her country crushed between two powerful enemies. First, it was the French who refused to let go of their colony at the end of the second world war. In 1946, aged 21, Thu took to the jungle and joined the guerrilla struggle, specialising in mixing acid, saltpetre and alcohol to make gunpowder: “I was very happy in the forest. With the powder in the bomb, you can – pop! – realise our dream.”
And that dream was not simply nationalist, to expel the foreign invader. It was specifically communist and revolutionary. Thu recalled a childhood during which the French took away her father, a kindergarten teacher; she used to bring food to him in jail when she was just seven years old. “I hated all the people who wanted to fight and occupy Vietnam. In my mind, I became communist,” she said. Her family were comfortably middle‑class, but during the 1930s, she said, their home was used as a meeting place for the underground Vietnamese Communist party. She remembered reading Marx and Lenin and how, when she was 16, the French executed one of her friends. “Sincerely, I am communist.”
Le Nam Phong is nearly as old as Thu. He was 17 when he signed up as a common soldier to fight the French in 1945. He spent the next 30 years at war, rising to become a lieutenant general in the army of North Vietnam and a key figure in the eventual destruction of the US military machine. Sitting outside his comfortable home, slicing a mango on a warm evening, he remembers his own revolutionary motive: “Socialism? Yes, of course. The purpose of all the fighting was to build a socialist society, to gain freedom and independence and happiness. During the first days against France and against the US, we already had in mind the society we wanted to create – a society where men would not exploit other men; fair, independent, equal.”
This is where the US’s own account of its behaviour begins to fall apart. The American version of events has it that when the French were defeated in 1954, the US army became involved in order to protect the nation of South Vietnam from the threat of a takeover by communists from North Vietnam. The reality is that the French had alienated people all over Vietnam, driving them into the arms of Ho Chi Minh’s Communist party. And, more important, there were no two separate nations. In 1954, in spite of the victory of the Vietnamese army, France and its western allies hung on to power in their southern stronghold. At an international convention in Geneva, all sides then agreed that the country should be divided – temporarily – into South Vietnam and North Vietnam, until July 1956, when an election would deliver a new government for the nation as a whole.
The then US president, Dwight Eisenhower, later admitted that if that election had been allowed to take place, some 80% of the Vietnamese people would have voted for Minh and the new socialist society – and the Vietnamese we spoke to concurred. But the US would not allow it. Instead, they turned to a notorious CIA officer, Edward Lansdale, who proceeded to use a dexterous combination of bribes and violence to install a new government in Saigon, headed by the Catholic politician Ngo Dinh Diem. He was autocratic and nepotistic, but anti-communist and pro-American. In October 1955, Lansdale rigged an election in the South to make Diem president. The national elections were cancelled. The “temporary” division now became a prolonged pretence that Vietnam really was two different countries, the South as the passive victim of invasion from the North.
* * *
At first, the US, which had been funding the French war, was content to pour money into South Vietnam’s army, and to send its own troops only in the guise of “advisers” – 16,300 of them. By March 1965, it was sending its own men into combat. At the peak of the fighting, in 1969, the US was using 550,000 of its own military personnel, plus 897,000 from South Vietnam’s army and thousands more from South Korea and other allies. By the time the war was over, the number of dead was beyond counting, possibly as high as 3.8 million, according to a study by the Harvard Medical School and the University of Washington.
The British foreign correspondent James Cameron described US actions as “an offence to international decency, both disgusting and absurd”. Writing in 1965, he looked back at the path to war: “It was clumsy and cruel and thoughtless and without consideration. Step by step, the west blundered and floundered into a dilemma they never completely comprehended and never in fact sought: from the very beginning, they argued in cliches.”
The violence of those years still lives with those who suffered its grand assault. In a small house in Saigon, as many Vietnamese still call Ho Chi Minh City, a former member of the communist guerrillas remembered the US bombers roaring down on their jungle camp, and how he and his comrades hid in shallow foxholes: “We had very strong rice wine. If you drink it, it would bring tears to your eyes. We used to call it ‘tears of the motherland’. It stopped us being frightened.”
The US dropped more high explosives on Vietnam than the allies used on Germany and Japan together in the second world war. It also dropped napalm jelly, which stuck to its victims while it roasted their skin; white phosphorous, which burned down to the bone; fragmentation bombs, which hurled ball bearings and steel shards in all directions; and 73m litres of toxic chemicals, including 43m litres of Agent Orange, which killed vegetation and inflicted illness on those who were exposed to it.
Infamously, the US also bombed Hanoi – a city full of civilians with no air force to defend it. A woman who was eight at the time remembered wearing a leafy branch on her back as flimsy camouflage against F-111 bombers flying at twice the speed of sound. A man who worked on an anti‑aircraft battery says he went home after a night of fruitless defence to find his neighbourhood obliterated: the only sign of his son was a dismembered leg, which he identified by a scar.
On the ground, the US assault was just as powerful. In a village in the Mekong delta, a peasant farmer in her late 60s sat peacefully in her home, with its floor of baked mud. She remembered the day her mother in law, who was working in the fields nearby, made the mistake of running when a US helicopter thundered down towards her: a missile caught up with her and smashed her to pieces against a coconut tree. “We had to go to collect her. We had to pick up her teeth.” The helicopter gunships killed three of her brothers as well, she said. All these years later, she added, she still has trouble sleeping, and is full of fear if she hears any sound that could possibly be a helicopter.
A US paratrooper guides a medevac helicopter down to pick up soldiers injured during a five-day patrol in Vietnam in April 1968. Photograph: AP/Art Greenspon
Many Americans now believe that the notorious massacre of villagers at My Lai was a unique or rare event, but the journalist Nick Turse found a different picture in the US National Archives in June 2001. He discovered files that recorded the findings of a secret US task force, the Vietnam War Crimes Working Group. They showed that the army had substantiated more than 300 claims of massacre, murder, rape and torture by American soldiers.
Turse then visited Vietnam. In his book, Kill Anything That Moves, he describes trying to find the site of an incident from the files in which 20 women and children were said to have been killed in a hamlet in the central highlands. Following local people, he says, he stumbled across memorials to five other massacres in the same small area: “I’d thought that I was looking for a needle in a haystack; what I found was a veritable haystack of needles.” He concluded that a combination of racial indifference to the life of mere “gooks”, official pressure to raise the number of “kills” and the designation of rural areas as “free-fire zones” meant that “killings of civilians were widespread, routine and directly attributable to US command policies”.
Those who survived were sometimes taken prisoner and subjected to harsh abuse. In 1970, a group of US congressmen visited the notorious Con Dao prison. There they found men and women shackled in “tiger cages”, starved, beaten, tortured and reduced to eating insects. In spite of the uproar when this was reported, the prison stayed open.
* * *
Until a couple of years ago, journalists from one of the big newspaper groups in Saigon used to stop to buy their coffee from an amiable woman who spent each day on the pavement in front of their office. Few of them knew her name. They used to call her the Coffee Lady. She has her own small story about the war, but mostly she has a story about what has happened since peace came. This is the context in which the Vietnamese Communist party now tells its lies.
She remembers Liberation Day: the wild rejoicing because the war was over; the sheer pride that communist forces had beaten what everyone said was the biggest army in the history of the world; the hopes for a better life. There was fear, too. There were rumours of violent retribution and looting. The Coffee Lady was worried about crazy people picking up the guns she could see lying in the street. And she was sad, for a very personal reason.
A few years earlier, she had worked as a waitress on a US base at Vung Tau, on the coast near Saigon, and there she had met a soldier called Ronald. He came from New York and he flew surveillance missions over Vietnam and Cambodia. They fell in love. At short notice, he was sent back to the US, but for a while he carried on writing, and he told her that he would sponsor her to join him. Then he went quiet, and she came to understand that there was no chance he would come back for her. Scared that the new regime might be angry, she burned Ronald’s letters and never heard from him again. Years later, now aged 64, grey-haired and calm, sitting quietly outside a Buddhist pagoda, she can still feel the sadness.
The Coffee Lady belonged to neither side in the conflict. She was simply a Vietnamese woman, in love with an American man and in search of a decent life. Liberation Day did not bring easier times. At first, she found work in one of the new cooperative factories. There, she sat bowed over a sewing machine for 11 hours a day, earning nothing more than a ration card that entitled her to small amounts of low-quality rice and even smaller amounts of meat. For years, she shared a tiny house with her brother, who spent his days in another textile workshop. The economy ran into a decade of depression. “Life was tough for ordinary people,” she said.
The US left Vietnam in a state of physical ruin. Roads, rail lines, bridges and canals were devastated by bombing. Unexploded shells and landmines littered the countryside, often underwater in the paddy fields where peasants waded. Five million hectares of forest had been stripped of life by high explosives and Agent Orange. The new government reckoned that two-thirds of the villages in the south had been destroyed. In Saigon, the American legacy included packs of orphans roaming the streets and a heroin epidemic. Nationally, the new government estimated it was dealing with 10 million refugees; 1 million war widows; 880,000 orphans; 362,000 war invalids; and 3 million unemployed people.
The economy was in chaos. By the time Liberation Day arrived, inflation was running at up to 900%, and Vietnam – a country full of paddy fields – was having to import rice. In peace talks in Paris, the US had agreed to pay $3.5bn in reconstruction aid to mend the shattered infrastructure. It never paid a cent. Adding insult to penury, the US went on to demand that the communist government repay millions of dollars borrowed by its enemy, the old Saigon regime. Vietnam desperately needed the world to provide the trade and aid that could turnits economy around. The US did its best to make sure it got neither.
As soon as it had lost the war, the US imposed a trade embargo, cutting off the war-wrecked country not only from US exports and imports, but also from those of other nations that bowed to American pressure. In the same way, the US leaned on multilateral bodies including the IMF, the World Bank and Unesco to deny Vietnam aid. The US acknowledged that Agent Orange was likely to cause serious illness and birth defects and paid $2bn compensation – but only to its own veterans. The Vietnamese victims – more than 2 million of them – got nothing.
South Vietnamese soldiers escort terrified children after a napalm attack in June 1972. Photograph: Nick Ut/AP
It is not clear how any economic model could have survived this hostile encirclement. Inevitably, Vietnam’s socialist project began to collapse. It adopted a crude Soviet policy that forced peasant farmers to hand over their crops in exchange for ration cards. With no incentive to produce, output crashed, inflation climbed back towards wartime levels, and the country once again had to import rice. In the early 1980s, the leadership was forced to allow the peasants to start selling surplus produce, and so capitalism began its return. By the late 1980s, the party was officially adopting the idea of “a market economy with socialist orientation”.
It was this shift that allowed the Coffee Lady in 1988 to leave the textile factory to become a trader. Each morning, she says, she would get up at 4am to prepare coffee in time to travel across the city. By 5am, she was sitting on a small chair outside the newspaper office. Change was all around her during the 1990s. Foreign investors were allowed to come in and private businesses were encouraged – free trade, free markets, profits for some, wages for others. Behind the scenes, the government was sending signals of compromise to Washington. It stopped asking for the $3.5bn reconstruction aid or compensation for Agent Orange and war crimes. It even agreed to repay the old Saigon regime’s war debt of $146m. By 1994, the US was appeased and lifted the trade embargo that had been throttling Vietnam for nearly 20 years. The World Bank, the IMF and other donors began to help. The economy started growing by up to 8.4% a year, and Vietnam was soon one of the world’s biggest exporters of rice.
Crucially, throughout the 1990s, there were still strong factions within the Communist party that defended socialism against the new tide of capitalism. In spite of the economic chaos, they had succeeded in engineering a dramatic reduction of poverty. When the war ended, 70% of Vietnam’s people lived below the official poverty line. By 1992, it was 58%. By 2000, it was 32%. At the same time, the government had constructed a network of primary schools in every community, and secondary schools in most; it had also built a basic structure of free healthcare. For a while, the socialist factions still had enough political muscle to direct the new capitalist vehicle. Three times during the late 1990s, the World Bank offered extra loans worth hundreds of millions of dollars if Vietnam would agree to sell its state-owned companies and cut its trade tariffs. Each deal was rejected.
But from 2000, the rate of change accelerated and the political balance shifted. Reflecting persistent pressure from international donors and foreign investors, Vietnam now approved the sale of its state-owned companies. It also struck a trade deal with the US, and finally hit a peak in 2006 when it was given membership of the World Trade Organisation, which meant it could reap yet more foreign investment and aid. Three decades after the communists emerged as victors in the war, it was now a fully integrated member of the globalised capitalist economy. The west had won after all.
On the pavement in Saigon, the Coffee Lady watched all of this unfold, and yet she saw no change in her life. “I earned the same, lived in the same room,” she says. “There were more things in the shops, but the prices kept going up. The country changed, but not for people like me. The people who had connections got richer.” All throughout these years, she had stuck with the same brand of Vietnamese-made coffee, Trung Nguyen. While she remained poor, the man who owns that company rode the new tide of free enterprise and is now reckoned to be worth $100m.
* * *
In an office across the city sat Nguyen Cong Khe. For years, he edited Thanh Nien, the newspaper that was based in the building outside which the Coffee Lady plied her trade. During his editorship, Khe upset some powerful people, disclosing links between a Saigon gangster and senior officials, then publishing the story of a huge scandal that implicated some very well‑connected families in the theft of public funds. That was risky. Vietnam runs a clumsy system of official censorship, calling in editors every week – on Tuesdays in Hanoi and Thursdays in Saigon – to tell them what to cover and what to conceal. For his efforts, in 2008, Khe was sacked.
In November last year, Khe took another risk by using the New York Times to call on his government to allow a free press. Sitting in the office where he now runs a news website, he went further. Insisting that his name be attached to this appeal, he said what others will say only behind one hand: that the leadership of the Vietnamese Communist party have become traitors to their own cause.
“At the very outset, those who made the revolution installed a government [that] had a very good intent to develop the country and to be prosperous in the fairest way, but things went wrong somewhere. Those who joined the revolution, who swore to be transparent – eventually they betrayed their commitment and their ideology.”
Khe was himself part of the revolution. As a student in the early 1970s, he agitated against the Americans and spent three years behind bars. He was a party member for years. He understands why the leadership turned to the tools of capitalism to kickstart the economy, but he has seen the dark side of the neoliberal coin – the corruption and the inequality.
You can see it on the streets. Despite its dark past, Saigon has boomed into a seething mass of commercial activity. But it is, nonetheless, a city in the developing world, with signs of poverty on every side. And then there is Dong Khoi Street – an island of self-indulgent wealth where the new elite can buy a T-shirt from Hermes for $500, a watch from Versace for $15,000, or a dining-room table with four chairs covered in gold-leaf calf skin and stuffed with goose feathers for $65,000. And on the corner, the Continental Hotel sells meals that would cost a week’s pay for a worker, in a restaurant called – with one final slap in Ho Chi Minh’s face – Le Bourgeois.
Khe reckoned that for every $10 assigned to any public project, $7 is going into somebody’s pocket. Really? So 70% of Vietnam’s state budget is being stolen? That would be a theft of staggering proportions. We spoke via a translator. He nodded, and twisted one hand in the air: “Between 50 and 70%.”
Transparency International last year reported that Vietnam is perceived to be one of the most corrupt countries in the world, doing worse than 118 others and scoring only 31 out of a possible 100 good points on its index.
Nobody claims that the corruption is new. There is a well-established tradition of public officials in Vietnam selling their influence and favouring their families. But the allegation is that it has hit new levels under the current leadership. People say that the problem was boosted specifically by the privatisation of Vietnam’s huge state-owned companies and the opportunities that provided some politicians and officials to appoint themselves and their families as executives. The British academic Martin Gainsborough, who spent years in Vietnam doing fieldwork for his research on development in south-east Asia, wrote: “Rather than being inspired by reformist ideals, officials have been motivated by much more venal desires … What we often refer to as ‘reform’ is as much about attempts by rival political-business interests to gain control over financial and other resources.”
For three months recently, an extraordinary website published detailed allegations about the behaviour of named members of the Vietnamese power elite. The site called itself Chan Dung Quyen Luc (“Portrait of Power”) and backed up its claims with documents, audio and video footage. It has never been verified, but observers speculated that it was the work of a very powerful politician using inside information to try to damage rivals. It claimed to provide glimpses into a secret world of theft.
The site attacked one very senior figure, claiming that a local official had delivered a suitcase containing $1m in cash to his home, as a result of which he had agreed not to collect $150m of tax due from a property company who were involved in a “giant development”. The company had then given him and the local official free villas. The site went on to finger two leading politicians, claiming that one had blocked the prosecution of a corrupt banker and was now receiving healthy backhanders; and that the second had diverted $1bn from a state company into the bank account of his sister, who was now running 20 different businesses. It also accused a senior military figure of using his son’s company to sell army land for personal profit. In his case, the website displayed a letter from bank employees who claimed he was part of an “extremely large-scale corruption network”, with bank accounts worth millions of dollars.
From time to time, the state acknowledges corruption and cracks down. In high-profile trials at the end of last year, four executives from former state-owned companies were sentenced to death for bribery and fraud; two others were sentenced to life in prison. Khe does not believe these trials are tackling the scale of the problem. He shrugged: “We traded millions of lives for independence and equality. When I was in prison I imagined the country would be clear of corruption after the war, but it didn’t happen. The development of the country should proceed, so we don’t go against those who make money legitimately. But we can’t allow those who make illegitimate money to continue to make poor people poorer.”
There he hit the most painful nerve. Despite its earlier track record of spreading economic success quite evenly, Vietnam no longer stands up for the poor as it once did. A 2012 report for the World Bank noted that “inequality is back on the agenda”. Between 2004 and 2010, income for the poorest 10% of the population fell by a fifth, it found, while the richest 5% in Vietnam were now taking nearly a quarter of the income.
The worst of this inequality is in the rural areas. Millions of farmers have been driven off their land to make way for factories or roads. In the early 90s, nearly all rural households (91.8%) owned land. By 2010, nearly a quarter of them (22.5%) were landless. A relentless tide of poor peasants has poured into the cities, where they have been joined by hundreds of thousands of workers who have been made redundant as the private owners of the old state-owned companies set about cutting costs. This wave of men and women has swirled into the “informal sector” – hidden away in sweatshops in private houses or sitting trading on the pavements – and into the sprawling network of new industrial parks and export‑processing zones.
In the informal sector, there is no protection at all. In the industrial areas, protections have become noticeably weaker. Prof Angie Ngoc Tran is a specialist in the study of labour in Vietnam. In her book, Ties That Bind, she explains how the country’s labour code – which was once famously progressive – has been watered down, partly as a result of lobbying by groups such as the US Chamber of Commerce. The state-sponsored unions have been weakened and have never called a strike. Tran concludes: “With the surge of capital entering Vietnam by way of foreign investment and the privatisation of state-owned enterprises, the state is becoming less and less of a government acting on behalf of the people. At times, some state organs and institutions are in alliance with the capitalists.”
Every worker is guaranteed a minimum wage. Originally, in 1990, this was set at a level that matched the “living wage” – meaning that it covered the essentials of life. But over the years, for fear of losing foreign capital, the government has allowed it to be cut, frozen and overtaken by inflation, with the result that by April 2013, the government’s own union was protesting that wages now covered only 50% of essential costs. Most city workers, the federation said, were “destitute and physically wasted away … They rent cheap, shabby rooms and cut daily expenses to a minimum … suffer serious malnutrition and other health risks.”
Meanwhile, healthcare and schooling are no longer free. The World Bank report noted that “incomes are beginning to matter more for determining access to basic services”, and that the government was spending considerably more on hospitals for the better off than it was on communal health centres for the poor.
Vietnam is by no means a basket case. Its recovery from war is close to miraculous, particularly in cutting back poverty while developed nations such as the UK were increasing it. But the reality now is that it has ended up with the worst of two systems: the authoritarian socialist state and the unfettered ideology of neoliberalism; the two combining to strip Vietnam’s people of their money and their rights while a tiny elite fills its pockets and hides behind the rhetoric of the revolution. That, finally, is the biggest lie of all. Victorious in war but defeated in peace, the claim by Vietnam’s leaders to be socialist looks like empty propaganda. In the words of one former guerrilla who risked his life for this: “They are red capitalists.”
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
